Con người nói riêng và sự vật nói chung có hai xu hướng :
– Xu hướng thứ nhất là vật chất hóa, nói theo Đông y và Khí công là thực hóa. Biến dụng từ dạng chất khí sang dạng chất lỏng, rồi sang dạng chất rắn để dần dần cấu tạo nên những tổ chức của cơ thể sống.
– Xu hướng thứ hai ngược lại xu hướng thứ nhất là thanh hóa, là quá trình vi tế hóa, và thăng hoa. Biến dụng từ dạng chất rắn sang dạng chất lỏng, rồi sang dạng chất khí.
Hai xu hướng trên đồng tồn tại trong mối quan hệ biện chứng. Trong quá trình sống cân bằng được hai quá trình thanh – thực là rất quan trọng. Đối với những người xuất thế thì họ chỉ quan tâm đến phần thanh mà thôi. Còn những người tại thế (bình thường) thì phải cân bằng cả thanh lẫn thực, nếu như con người bình thường đó không muốn bị rơi vào trạng thái rối loạn bế tắc, mặc dù cuộc sống thực hóa hay vật chất hóa làm cản trở quá trình thanh hóa của họ. Muốn tạo ra sự cân bằng đó con người phải cố gắng nâng cao quá trình thanh hóa bằng cách luyện Khí công hay tu Thiền. Nhưng cũng chú ý không nên để phần thanh lấn át phần thực, mà sẽ lại bị rơi vào trạng thái mất cân bằng. (Sự mất cân bằng này còn nguy hiểm hơn trường hợp khi phần thực lấn át phần thanh). Quá trình thanh – thực diễn ra nhịp nhàng, tuân theo các cơ chế hợp lý trong cơ thể sống của con người.
Quá trình sống cơ bản phụ thuộc vào tủy chất. Từ tủy chất theo quá trình thực hóa tạo ra dưỡng chất ban đầu, một phần chuyển thành năng lượng cho quá trình hoạt động của cơ thể, một phần chuyển thành huyết chất nuôi sống cơ thể con người, một phần tạo thành Tinh Hậu thiên để duy trì nòi giống. Tủy chất qua quá trình thanh hóa tạo ra Tinh chất Tiên thiên, đồn trú tại tuyến Thượng thận. Tại đó Tinh chất Tiên thiên được thanh hóa tiếp sinh ra Chân khí, vận hành theo kinh mạch đến ngũ tạng sinh ra ngũ khí. Một phần ngũ khí theo quá trình thực hóa hoạt động ở ngũ tạng, sinh ra ngũ dịch để tạo điều kiện cho hoạt động của ngũ hệ (Can dịch làm mềm dẻo hệ cân, Phế dịch giúp cho quá trình hô hấp được hanh thông, Thận dịch để giúp cho quá trình hoạt động của hệ xương khớp, Tỳ dịch giúp cho quá trình sinh tạo huyết chất duy trì tốt, Tâm dịch giúp cho sự lưu thông kinh mạch). Một phần ngũ khí qua quá trình thanh hóa đi vào phát động cơ năng hoạt động của ngũ quan (khai khiếu). Chân khí và ngũ khí lên não bộ để hóa Thần, tức là phát động cơ năng hoạt động của thần kinh. Đó là quá trình hoạt động của Tam bảo Tinh – Khí – Thần, hoạt động đó duy trì được sự sống. Nếu “Tinh kiệt tắc tử, Khí thoát tắc vong, Thần tuyệt mệnh cùng“. Hoạt động của Tinh – Khí – Thần là cốt lõi tồn tại của cơ thể, trong đó Khí chiếm vị trí trung gian quan trọng, là nhịp cầu bảo vệ và cân bằng sự sống, bên trong hoàn thiện cơ thể và giải tỏa thất tình, bên ngoài thống nhất với thế giới và ngăn cản lục dâm.
Tuy vậy để đảm bảo cho cơ thể hoạt động và phát triển đồng bộ, con người không chỉ quan tâm tới phần thanh một cách thái quá, mà còn phải quan tâm đến phần thực một cách hợp lý.
